به گزارش پایگاه اطلاع رسانی دانشگاه علوم پزشکی گیلان (گیل‌وب‌دا)؛ فاسیولیازیس یک بیماری عفونی ناشی از انگل فاسیولا است که در دسته کرم‌های پهن قرار می‌گیرد. انگل‌های بالغ این بیماری در مجاری صفراوی انسان و حیواناتی مانند گوسفند و گاو زندگی می‌کنند. این بیماری بیشتر در دام‌ها شایع است، اما انسان نیز به آن مبتلا می‌شود.

 گونه اصلی این انگل "Fasciola hepatica" و گونه فرعی آن "Fasciola gigantica" نام دارد. اگرچه مواردی از فاسیولیازیس در مناطق حاشیه دریای خزر گزارش شده است، اما استان گیلان به ویژه شهرستان‌های انزلی و رشت، بیشترین آمار ابتلا به این بیماری را به خود اختصاص داده‌اند.

 برخلاف سایر مناطق دنیا که فاسیولیازیس بیشتر در نواحی روستایی دیده می‌شود، در گیلان این بیماری در مناطق شهری شایع‌تر است. انتقال انگل فاسیولا به انسان از طریق خوردن متاسرکرها (شکل عفونت‌زای انگل) صورت می‌گیرد که معمولاً به برگ گیاهان آبزی چسبیده یا به صورت شناور در آب وجود دارند.

به طور کلی، مصرف گیاهان وحشی آب شیرین یا آبزی پرورشی، گیاهان وحشی یا پرورشی خشکی‌زی، غذاهای سنتی تهیه شده از سبزیجات محلی، آب آلوده و غذاها یا سوپ‌های تهیه شده با آب آلوده، همگی از راه‌های انتقال این بیماری محسوب می‌شوند. همچنین، شستشوی وسایل آشپزخانه در آب‌های آلوده نیز می‌تواند باعث انتقال انگل شود.

علائم بالینی فاسیولیازیس در انسان شامل تب، ضعف، درد شکم، افزایش ائوزینوفیل در خون، بزرگی کبد و اختلال در آزمایش‌های کبدی است. علائم مرحله حاد بیماری معمولاً طی یک تا دو هفته پس از قرار گرفتن در معرض انگل ظاهر شده و تا چند هفته یا چند ماه ادامه می‌یابد.

در مرحله مزمن، علائم بیماری ممکن است ماه‌ها یا حتی سال‌ها پس از مواجهه با انگل بروز کنند. دوره کمون بیماری (فاصله زمانی بین خوردن متاسرکر تا ظهور اولین نشانه بیماری) به طور دقیق مشخص نیست و می‌تواند از چند روز تا چند ماه یا بیشتر طول بکشد.

خطر ابتلا به فاسیولیازیس در افرادی که آگاهی بهداشتی کافی ندارند، سابقه حضور در مناطق آندمیک را دارند، سبزیجات و گیاهان ضدعفونی نشده را به صورت خام یا نیم‌پز مصرف می‌کنند، آب آشامیدنی ناسالم می‌نوشند یا سابقه مسافرت و زندگی در شرایط بهداشتی نامطلوب دارند، بیشتر است.

در صورت مشاهده علائم مشکوک به فاسیولیازیس، مراجعه به نزدیک‌ترین واحد بهداشتی برای انجام معاینات و آزمایش‌های تخصصی ضروری است. تشخیص این بیماری از طریق آزمایش مدفوع و سرم خون انجام می‌شود که در سیستم بهداشتی کشور رایگان است.

داروی موثر برای درمان فاسیولیازیس، قرص‌های تریکلا بندازول است که پس از دریافت نتیجه مثبت آزمایشگاه و با تجویز پزشک، به صورت رایگان از کلیه واحدهای بهداشتی کشور قابل تهیه است.

این بیماری از فردی به فرد دیگر منتقل نمی‌شود، بنابراین تماس با فرد آلوده عامل خطر برای ابتلا نیست.

راه‌های پیشگیری از فاسیولیازیس: برای پیشگیری از ابتلا به فاسیولیازیس، رعایت نکات زیر ضروری است:

آشنایی با چرخه زندگی انگل و راه‌های انتقال آن

خودداری از مصرف خام گیاهان آبزی وحشی و سبزیجات محلی

کاشت سبزیجات محلی در شرایط کاملاً کنترل شده

شستشو و ضدعفونی دقیق سبزیجات با محلول پرمنگنات پتاسیم یا سرکه

خودداری از مصرف کود حیوانی برای تقویت گیاهان آبزی

عدم استفاده از آب‌های آلوده برای آبیاری یا شستشوی ظروف

استفاده از آب شرب بهداشتی و پرهیز از مصرف آب‌های سطحی